۱۴۰۳ پنج شنبه ۱ آذر

پدافند اقتصادی

تهدیدهای اقتصادی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- در نوع اول از ابزار نظامی علیه زیرساخت‌های اقتصادی کشور هدف استفاده می‌شود. مانند جنگ تحمیلی هشت ساله که کشور مهاجم، زیرساخت‌های اقتصادی مانند پتروشیمی‌ها و سیلوها را ویران می‌کرد.
- نوع دوم، جنگ برای سیطره و به دست آوردن منابع اقتصادی کشور دیگر. مانند جنگ خلیج فارس که به جنگ نفت معروف است یا سیاستی که امریکا در امریکای جنوبی دنبال می‌کند تا بر منابع نفتی آن‌ها خیمه زند.
- نوع سوم، جنگ با استفاده از ابزارهای اقتصادی مانند تحریم و نهادهای بین‌المللی علیه منافع اقتصادی کشورهای دیگر.
پدافند اقتصادی که یکی از زیرمجموعه‌های پدافند غیرعامل به شمار می‌رود، به دنبال این است که بتواند هر سه جنگ‌ را در حوزه‌های اقتصادی بی‌اثر کند. اما پدافند غیرعامل چیست؟
پدافند غیرعامل (Passive Defense) به مجموعه اقداماتی می‌گویند که به جنگ‌افزار نیاز ندارد اما با اجرای آن می‌توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و تلفات انسانی جلوگیری نمود و یا میزان خسارات و تلفات را کاهش داد. به عبارت دیگر، پدافند غیرعامل موجب کاهش آسیب‌پذیری‌ها و افزایش پایداری ملی می‌گردد. هدف از پدافند غیرعامل، استمرار فعالیت‌های زیربنایی، تأمین نیازهای حیاتی، تداوم خدمت‌رسانی عمومی و تسهیل اداره کشور در شرایط تهدید و بحران است.
بر پایه تجارب و شواهد ثبت‌شده در جنگ‌ها، دفاع غیرعامل موجب زنده ماندن و بقای نیروی انسانی می‌گردد که با ارزش‌ترین سرمایه ملی هر کشوری به شمار می‌رود؛ موجب صرفه‌جویی کلان اقتصادی و ارزی در حفظ تجهیزات می‌گردد؛ مراکز حیاتی و حساس اقتصادی، سیاسی، نظامی، ارتباطی و... را از حملات دشمن دور نگه می‌دارد و ادامه فعالیت را در شرایط بحرانی ممکن می‌کند؛ همچنین دفاع غیرعامل در مقایسه با دفاع عامل، ساده‌تر و با سیاست‌های خودکفایی و استقلال‌خواهی کشور همسوتر است.
با توجه به آن چه گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت که بین پدافند غیرعامل و اقتصاد مقاومتی رابطه‌ای تنگاتنگ و دوسویه وجود دارد و بسیاری از اهداف اقتصادی پدافند غیرعامل، با اهداف متعالی اقتصاد مقاومتی همپوشانی دارند.
وقتی که بیان می‌شود مسئولیت *سازمان پدافند غیرعامل* در حوزه اقتصادی، "صیانت از مردم در جنگ تمام‌عیار اقتصادی" است، گستره این صیانت، هم نیازهای اساسی مردم را در بر می‌گیرد و هم خدماتی که به مردم باید ارائه شود. در این صورت، چرخه تأمین کالاهای اساسی نیز اهمیت می‌یابد؛ در مواردی که به دلیل خشکسالی یا نبود فناوری به‌روز، امکان تولید کالایی در کشور فراهم نبود، فرایند تأمین باید از منابع و مراجع امن انجام شود؛ منابعی که در شرایط بحرانی هم بشود روی کمک آن‌ها حساب باز کرد.
از سوی دیگر، در شرایطی که تهدیدهای رنگارنگ کشورمان را آماج خود گرفته‌اند، یکی از گزینه‌ها برای دفع یا کاهش خطر، استفاده از فرصت‌هایی است که به واسطه افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی حاصل می‌شود. به نقل از دنیای اقتصاد: بی‌شک استفاده از سرمایه‌گذاری‌های خارجی، موجب بازدارندگی و کاهش تهدیدهای بزرگ و کوچک خواهد شد. به ویژه این که صحنه‌گردان بسیاری از لابی‌های سیاسی در دنیای غرب، سرمایه‌داران و کارتل‌های اقتصادی هستند. با این نگاه، توجه به پدافند غیر‌عامل به ویژه در شرایط فعلی که هیات‌های تجاری و اقتصادی در تکاپوی گرفتن گوی سبقت از یکدیگر برای مذاکره با دولتمردان و بازرگانان ایرانی هستند، لازم است تا با تدوین یک سند فراگیر، مدل‌ها و روش‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی انتخاب شوند که مبنای آن‌ها بالابردن هزینه‌های غرب نسبت به هر گونه تصمیم‌گیری در مورد تغییر سطح روابط خود با ایران در آینده باشد.

تاریخ به روزرسانی:

1399/08/17

تعداد بازدید:

3673